Hội chứng đuôi ngựa có nguy hiểm không? Điều trị như thế nào?

Hội chứng đuôi ngựa là một tình trạng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng ảnh hưởng đến rễ thần kinh vùng thắt lưng. Tình trạng này đòi hỏi phải được chẩn đoán và điều trị sớm để tránh các biến chứng nặng nề. Bài viết sau sẽ giúp bạn nắm rõ hơn về hội chứng này.

Hội chứng đuôi ngựa là gì?

Hội chứng đuôi ngựa (CES) là một tình trạng hiếm gặp khi các rễ thần kinh ở phần dưới của tủy sống bị nén hoặc tổn thương. Vùng này chứa các dây thần kinh quan trọng điều khiển chức năng của bàng quang, ruột, và chân. Khi những dây thần kinh này bị ảnh hưởng, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như tê bì, đau nhức, và rối loạn chức năng cơ quan nội tạng.

 

Phân loại hội chứng đuôi ngựa

Có hai dạng chính của hội chứng đuôi ngựa:

Hội chứng đuôi ngựa không hoàn toàn (CES-I)

CES-I xảy ra khi các triệu chứng chưa đầy đủ hoặc chưa nghiêm trọng. Bệnh nhân có thể vẫn còn một phần cảm giác và kiểm soát chức năng cơ thể, nhưng vẫn cần điều trị để ngăn ngừa biến chứng.

Hội chứng đuôi ngựa hoàn toàn (CES-R)

CES-R là giai đoạn nghiêm trọng nhất, khi người bệnh mất hoàn toàn cảm giác và kiểm soát cơ quan nội tạng, đặc biệt là bàng quang và ruột. Điều này đòi hỏi can thiệp phẫu thuật khẩn cấp để tránh liệt vĩnh viễn.

Triệu chứng của hội chứng đuôi ngựa

Các dấu hiệu của hội chứng đuôi ngựa có thể xuất hiện đột ngột và tiến triển nhanh chóng, bao gồm:

• Đau dữ dội ở lưng dưới.
• Tê hoặc cảm giác như bị kim châm ở chân hoặc quanh khu vực hậu môn.
• Mất cảm giác ở chân.
• Không kiểm soát được bàng quang và ruột.
• Yếu cơ ở chân, làm khó khăn khi đi lại.

Nguyên nhân

Hội chứng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, liên quan đến các tổn thương và bệnh lý ở cột sống thắt lưng. Dưới đây là những nguyên nhân gây ra hội chứng đuôi ngựa phổ biến:

Nhiễm trùng

Các bệnh nhiễm trùng như viêm tủy sống hoặc nhiễm trùng ở vùng cột sống có thể dẫn đến viêm nhiễm, tạo áp lực và gây tổn thương các dây thần kinh vùng đuôi ngựa.

Chấn thương lưng dưới

Chấn thương do tai nạn giao thông, té ngã, hoặc chấn thương trong thể thao có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến vùng cột sống thắt lưng, làm nén các rễ thần kinh và dẫn đến hội chứng này.

Hẹp ống sống thắt lưng

Đây là tình trạng phổ biến ở người lớn tuổi, khi ống sống bị thu hẹp do quá trình thoái hóa cột sống, làm chèn ép các dây thần kinh vùng đuôi ngựa. Hẹp ống sống thường tiến triển chậm và gây ra các triệu chứng dần dần, nhưng khi diễn tiến nặng có thể dẫn đến hội chứng đuôi ngựa.

Biến chứng phẫu thuật cột sống thắt lưng sau phẫu thuật

Một số trường hợp sau khi phẫu thuật cột sống có thể gặp biến chứng như tổn thương mô mềm, xương hoặc dây thần kinh, dẫn đến áp lực lên các rễ thần kinh, gây ra hội chứng đuôi ngựa.

Tụ máu ngoài màng cứng 

Sau chấn thương hoặc phẫu thuật, tình trạng tụ máu có thể xảy ra xung quanh tủy sống, tạo ra áp lực lớn, làm chèn ép dây thần kinh và dẫn đến các triệu chứng của hội chứng này.

Xuất huyết cột sống

Các nguyên nhân do xuất huyết nội bộ tại vùng cột sống như sau chấn thương hoặc do các bệnh lý mạch máu, cũng có thể chèn ép các rễ thần kinh đuôi ngựa.

Tổn thương hoặc khối u cột sống

Các khối u (lành tính hoặc ác tính) trong hoặc xung quanh tủy sống có thể trực tiếp gây áp lực lên các rễ thần kinh, làm giảm lưu thông máu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng thần kinh của vùng đuôi ngựa.

Hội chứng đuôi ngựa có nguy hiểm không?

Hội chứng đuôi ngựa được coi là tình trạng y tế khẩn cấp. Nếu không được điều trị kịp thời, hội chứng này có thể dẫn đến mất kiểm soát chức năng bàng quang và ruột, cũng như liệt vĩnh viễn. Do đó, khi phát hiện triệu chứng, người bệnh cần được can thiệp y tế ngay lập tức.

Chẩn đoán

Để chẩn đoán hội chứng đuôi ngựa, bác sĩ sẽ thực hiện các kiểm tra lâm sàng, bao gồm xét nghiệm thần kinh, kiểm tra cảm giác và sức mạnh cơ bắp. Ngoài ra, các phương pháp hình ảnh như chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT) có thể được sử dụng để xác định chính xác vị trí và mức độ chèn ép thần kinh.

Điều trị hội chứng đuôi ngựa

Hội chứng đuôi ngựa là bệnh lý nguy hiểm cần phải phẫu thuật khẩn cấp. Bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ bất kỳ yếu tố nào đang chèn ép rễ thần kinh để chúng có thể hồi phục. Phương pháp này được gọi là phẫu thuật cắt cung sau đốt sống thắt lưng (lumbar laminectomy).

Sau phẫu thuật, bác sĩ có thể khuyến nghị:

• Sử dụng thuốc để cải thiện khả năng kiểm soát ruột và bàng quang.
• Tự thông tiểu để làm rỗng bàng quang.
• Tham gia vật lý trị liệu để phục hồi sức mạnh sau phẫu thuật.
• Tham gia liệu pháp nghề nghiệp để hỗ trợ các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.

Thời gian hồi phục sau điều trị có thể khác nhau. Bạn có thể cảm nhận được sự phục hồi ở vùng mông và chân ngay sau phẫu thuật, nhưng vẫn cần nghỉ ngơi trước khi thực hiện các hoạt động nặng. Việc kiểm soát bàng quang có thể mất vài tuần, thậm chí vài năm để hoàn toàn hồi phục.

Biện pháp phòng tránh

Để phòng tránh hội chứng đuôi ngựa, việc duy trì sức khỏe lưng dưới là điều quan trọng. Một số biện pháp bao gồm:

• Tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức mạnh cơ bắp vùng lưng và bụng.
• Tránh nâng vật nặng sai tư thế.
• Điều trị sớm các vấn đề về cột sống như thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến cột sống.

Bệnh lý cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng. Nếu phát hiện triệu chứng bất thường, hãy thăm khám sớm để bảo vệ sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Phòng khám Vietlife là một trong những địa chỉ uy tín trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Với đội ngũ PGS, TS, BS đầu ngành trong lĩnh vực thần kinh đã điều trị thành công cho hàng nghìn bệnh nhân gặp phải các vấn đề về cột sống như thần kinh, cột sống, cơ xương khớp, ung thư,…giúp người bệnh duy trì sức khoẻ và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Đặt lịch khám ngay để được thăm khám trực tiếp bởi các bác sĩ chuyên khoa hàng đầu tại Phòng khám Vietlife. Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.