Thoái hóa khớp gối là một tình trạng phổ biến, gây đau nhức và ảnh hưởng đến khả năng vận động của người bệnh. Việc điều trị thoái hóa khớp gối hiệu quả phụ thuộc vào việc lựa chọn đúng phương pháp phù hợp với từng giai đoạn bệnh và tình trạng cụ thể của người bệnh.

 

Thoái hóa khớp gối là gì?

Thoái hóa khớp gối, hay còn gọi là “knee osteoarthritis,” là một bệnh lý phổ biến, xảy ra khi lớp sụn bảo vệ giữa các xương trong khớp gối bị mài mòn dần theo thời gian. Khi lớp sụn này mất đi, các xương sẽ cọ xát vào nhau, gây ra đau đớn, sưng viêm và làm giảm khả năng vận động của khớp gối. Bệnh thường gặp ở người lớn tuổi, nhưng cũng có thể xuất hiện ở người trẻ do chấn thương hoặc thói quen vận động không hợp lý. Thoái hóa khớp gối có thể tiến triển theo thời gian, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được điều trị kịp thời.

Nguyên nhân và biểu hiện của thoái hóa khớp gối

Nguyên nhân

Thoái hóa khớp gối thường xảy ra do sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm:

• Tuổi tác: Khi cơ thể lão hóa, sụn khớp dần mất đi tính đàn hồi và chịu áp lực kém hơn, dễ bị mòn và rách.
• Chấn thương: Những tổn thương do tai nạn, chấn thương thể thao hoặc va chạm mạnh có thể gây ra tổn thương trực tiếp lên sụn khớp, dẫn đến thoái hóa.
• Yếu tố di truyền: Một số người có thể có nguy cơ mắc thoái hóa khớp gối cao hơn do yếu tố di truyền, đặc biệt khi trong gia đình có người từng bị bệnh.
• Thừa cân, béo phì: Trọng lượng cơ thể tăng lên sẽ gây áp lực lớn lên khớp gối, làm gia tăng sự mài mòn của sụn khớp.
• Lối sống ít vận động: Việc không vận động hoặc vận động sai cách cũng có thể làm giảm sự linh hoạt của khớp và gia tăng nguy cơ thoái hóa.

Biểu hiện

Biểu hiện của thoái hóa khớp gối thường xuất hiện dần dần và trở nên rõ ràng hơn khi bệnh tiến triển:

• Đau khớp gối: Đau thường bắt đầu từ nhẹ, sau đó gia tăng khi vận động hoặc khi đứng lên ngồi xuống. Cơn đau có thể xuất hiện vào buổi sáng hoặc sau khi nghỉ ngơi lâu.
• Cứng khớp: Cảm giác cứng khớp thường xảy ra vào buổi sáng khi mới thức dậy hoặc sau thời gian ngồi lâu, làm cho việc gập duỗi khớp gối trở nên khó khăn.
• Sưng tấy: Khớp gối có thể sưng do viêm, gây cảm giác đau nhức và khó chịu.
• Tiếng kêu lách cách: Khi di chuyển, khớp gối có thể phát ra tiếng kêu lách cách hoặc lạo xạo do sụn bị mài mòn và xương cọ xát vào nhau.
• Giảm khả năng vận động: Bệnh nhân có thể gặp khó khăn khi đi bộ, leo cầu thang hoặc tham gia các hoạt động thường ngày. Trong trường hợp nặng, khớp gối có thể bị biến dạng, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày.

Việc nhận biết sớm các triệu chứng và nguyên nhân của thoái hóa khớp gối sẽ giúp người bệnh có hướng điều trị phù hợp, hạn chế sự tiến triển của bệnh.

Các phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối hiệu quả

Việc điều trị thoái hóa khớp gối thường phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và nhu cầu của từng bệnh nhân. Dưới đây là một số phương pháp chữa trị phổ biến giúp cải thiện triệu chứng và chất lượng cuộc sống của người bệnh:

Điều trị nội khoa

Điều trị nội khoa bao gồm việc sử dụng các loại thuốc giúp giảm đau và kiểm soát tình trạng viêm nhiễm tại khớp gối. Các nhóm thuốc thường được chỉ định gồm:

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Những loại thuốc như ibuprofen hoặc naproxen giúp giảm đau, sưng viêm hiệu quả. Tuy nhiên, chúng cần được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ lên dạ dày hoặc tim mạch.
• Thuốc giảm đau: Paracetamol là lựa chọn phổ biến để giảm đau nhẹ. Khi đau nặng hơn, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc mạnh hơn như opioid.
• Thuốc giãn cơ: Được sử dụng để giảm tình trạng co cứng cơ quanh khớp, giúp khớp gối linh hoạt hơn.
• Chất bổ sung dinh dưỡng: Glucosamine và chondroitin có thể hỗ trợ cải thiện sức khỏe sụn khớp, giảm đau và làm chậm quá trình thoái hóa. Mặc dù chưa có đủ bằng chứng chứng minh hiệu quả của chúng, nhưng nhiều bệnh nhân đã cảm nhận được sự cải thiện khi sử dụng.

Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là một phương pháp quan trọng trong việc điều trị thoái hóa khớp gối. Các bài tập vận động và kỹ thuật chuyên môn giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp quanh khớp, tăng tính linh hoạt và giảm áp lực lên khớp gối. Những bài tập phổ biến bao gồm:

• Tập gập duỗi khớp gối: Giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và giảm cứng khớp.
• Tập cơ tứ đầu đùi: Cơ tứ đầu đùi đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định khớp gối. Tăng cường sức mạnh của cơ này giúp giảm áp lực lên khớp.
• Bài tập căng giãn cơ: Các bài tập nhẹ nhàng như yoga hoặc bơi lội giúp cải thiện linh hoạt của khớp mà không gây áp lực lớn lên gối.

Các bài tập cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia vật lý trị liệu để đảm bảo an toàn và hiệu quả. 

Massage và châm cứu

Massage và châm cứu là phương pháp hỗ trợ trong việc giảm đau và cải thiện tuần hoàn máu xung quanh vùng khớp gối. Các kỹ thuật massage nhẹ nhàng giúp thư giãn cơ bắp, giảm đau và cứng khớp. Massage cũng có thể kích thích lưu thông máu, giúp khớp gối nhận đủ dinh dưỡng và oxy. Phương pháp châm cứu từ y học cổ truyền có thể giúp giảm triệu chứng đau và viêm. Các điểm huyệt châm cứu được lựa chọn tùy theo tình trạng của từng bệnh nhân, giúp cải thiện cân bằng năng lượng và giảm triệu chứng thoái hóa.

Đeo đai hỗ trợ khớp gối

Đeo đai hỗ trợ khớp gối là một phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả trong việc giảm đau và giúp cố định khớp gối. Đai hỗ trợ có tác dụng giảm áp lực lên khớp gối khi đi lại, giúp ổn định các mô xung quanh và hạn chế sự di chuyển quá mức của khớp. Điều này không chỉ giúp giảm đau mà còn giúp người bệnh dễ dàng tham gia vào các hoạt động hàng ngày mà không lo ngại về cơn đau do thoái hóa khớp gối. Gậy hoặc khung tập đi cũng có thể được sử dụng để giảm trọng lực đè nặng lên khớp gối, nhất là trong trường hợp khớp bị tổn thương nghiêm trọng.

Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP)

Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) là một phương pháp điều trị tiên tiến giúp thúc đẩy quá trình tự hồi phục của khớp gối. PRP được chiết xuất từ máu của chính bệnh nhân, sau đó được tiêm trực tiếp vào khớp gối để kích thích sự tái tạo mô sụn và làm giảm viêm. PRP chứa nhiều yếu tố tăng trưởng có lợi, giúp tái tạo các tế bào tổn thương và cải thiện cấu trúc sụn khớp. Phương pháp này thường được áp dụng cho những bệnh nhân có tình trạng thoái hóa ở giai đoạn nhẹ đến trung bình, mang lại hiệu quả cao và ít tác dụng phụ.

Phẫu thuật thay khớp gối

Phẫu thuật thay khớp gối được áp dụng trong các trường hợp thoái hóa nặng, khi các biện pháp điều trị khác không còn hiệu quả.

• Thay khớp gối bán phần: Bác sĩ chỉ thay thế phần sụn khớp bị tổn thương, giữ lại phần sụn khớp khỏe mạnh. Phương pháp này giúp duy trì cảm giác tự nhiên của khớp gối sau phẫu thuật.
• Thay khớp gối toàn phần: Thực hiện khi toàn bộ khớp gối đã bị tổn thương. Khớp gối nhân tạo sẽ được thay thế cho khớp tự nhiên, giúp bệnh nhân loại bỏ hoàn toàn cơn đau và cải thiện khả năng vận động.
• Quá trình phục hồi: Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tuân thủ chương trình phục hồi chức năng để đạt kết quả tốt nhất. Quá trình này bao gồm các bài tập vận động, vật lý trị liệu và điều chỉnh lối sống.

Mỗi phương pháp điều trị đều có ưu và nhược điểm riêng, và cần được lựa chọn dựa trên tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân. Việc thăm khám và tư vấn với bác sĩ chuyên khoa là cần thiết để có phương án điều trị tốt nhất cho bệnh thoái hóa khớp gối.

Cách phòng ngừa thoái hóa khớp gối

Phòng ngừa thoái hóa khớp gối là yếu tố quan trọng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và duy trì chất lượng cuộc sống. Dưới đây là một số biện pháp hữu ích:

• Duy trì cân nặng hợp lý: Cân nặng quá mức sẽ tạo áp lực lớn lên khớp gối, khiến sụn khớp dễ bị bào mòn. Việc duy trì cân nặng ở mức hợp lý không chỉ giúp giảm nguy cơ thoái hóa khớp gối mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể.
• Thường xuyên tập thể dục: Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga, hoặc đạp xe giúp duy trì sự linh hoạt của khớp gối và tăng cường cơ bắp quanh khớp. Tập luyện đều đặn giúp cải thiện lưu thông máu đến vùng khớp, giảm nguy cơ thoái hóa.
• Chú ý tư thế đúng: Duy trì tư thế đúng trong sinh hoạt hàng ngày giúp giảm tải trọng lên khớp gối. Tránh các tư thế ngồi xổm, quỳ gối hoặc mang vác nặng. Khi cần nâng vật nặng, hãy sử dụng lực từ chân thay vì dùng lực từ khớp gối.
• Bổ sung dinh dưỡng hợp lý: Chế độ ăn giàu canxi, vitamin D, omega-3 và các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ sụn khớp và xương. Các thực phẩm như cá hồi, hạt chia, rau xanh và các sản phẩm từ sữa rất tốt cho sức khỏe xương khớp.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Việc thăm khám định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến khớp gối và có biện pháp can thiệp kịp thời. Điều này đặc biệt quan trọng với những người có tiền sử chấn thương hoặc bệnh lý xương khớp.

Câu hỏi liên quan đến điều trị thoái hóa khớp gối hiệu quả

Thoái hóa khớp gối có nên tập thể dục không?

Tập thể dục nhẹ nhàng là phương pháp hữu ích giúp duy trì sự linh hoạt của khớp gối, giảm đau và cải thiện sức mạnh cơ bắp quanh khớp. Những bài tập như đi bộ chậm, bơi lội, yoga, hoặc đạp xe có thể giúp giảm triệu chứng thoái hóa mà không gây áp lực lên khớp gối. Tuy nhiên, người bệnh nên tránh các bài tập có tác động mạnh hoặc gây căng thẳng lên vùng gối. Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu để có chương trình tập luyện phù hợp.

Bị thoái hóa khớp gối có cần phẫu thuật không?

Phẫu thuật thay khớp gối thường là giải pháp cuối cùng khi các phương pháp điều trị nội khoa và vật lý trị liệu không còn hiệu quả. Điều này thường áp dụng với những trường hợp thoái hóa nặng, khớp gối bị tổn thương nghiêm trọng, gây ra đau đớn kéo dài và ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân có thể kiểm soát triệu chứng bằng các phương pháp không phẫu thuật như tiêm PRP, đeo đai hỗ trợ, và điều chỉnh chế độ sinh hoạt. Quyết định phẫu thuật cần được cân nhắc kỹ lưỡng và tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.

Chế độ dinh dưỡng nào tốt cho người thoái hóa khớp gối?

Chế độ dinh dưỡng là một phần quan trọng trong việc điều trị và phòng ngừa thoái hóa khớp gối. Người bệnh nên tập trung vào các nhóm thực phẩm giàu canxi, vitamin D, omega-3, và chất chống oxy hóa để giúp bảo vệ sụn khớp và giảm viêm.

• Canxi và vitamin D: Các thực phẩm như sữa, phô mai, hải sản, và rau xanh giúp tăng cường sức khỏe xương khớp.
• Omega-3: Có trong các loại cá béo như cá hồi, cá thu, và các loại hạt như hạt chia, hạt lanh, giúp giảm viêm và đau.
• Chất chống oxy hóa: Trái cây như việt quất, cam, nho và các loại rau xanh như cải xoăn, bông cải xanh giúp giảm quá trình oxy hóa trong cơ thể, từ đó bảo vệ khớp gối.

Sau phẫu thuật thay khớp gối cần lưu ý điều gì?

Sau phẫu thuật thay khớp gối, việc chăm sóc đúng cách đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục. Dưới đây là một số lưu ý cần nhớ:

• Chăm sóc vết mổ: Giữ vệ sinh vết mổ sạch sẽ để tránh nhiễm trùng. Thay băng và kiểm tra thường xuyên theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Tập phục hồi chức năng: Các bài tập phục hồi giúp tăng cường sự linh hoạt và sức mạnh của khớp gối mới. Bệnh nhân cần thực hiện đúng các bài tập được hướng dẫn bởi chuyên gia vật lý trị liệu.
• Điều chỉnh lối sống: Hạn chế mang vác nặng, tránh các hoạt động có thể gây chấn thương khớp. Sử dụng đai hỗ trợ hoặc gậy khi cần di chuyển để giảm áp lực lên khớp mới thay.
• Kiểm tra định kỳ: Việc thăm khám định kỳ với bác sĩ giúp theo dõi tình trạng của khớp gối và điều chỉnh chương trình phục hồi nếu cần thiết.

Thực hiện đúng các hướng dẫn sau phẫu thuật không chỉ giúp khớp gối mới hoạt động hiệu quả mà còn ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.

Lời kết

Để điều trị thoái hóa khớp gối hiệu quả, việc lựa chọn phương pháp phù hợp với tình trạng cụ thể của từng người là điều quan trọng nhất. Thăm khám và nhận tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp xác định hướng điều trị tốt nhất, giúp cải thiện các triệu chứng đau nhức, cứng khớp và mang lại chất lượng cuộc sống tốt hơn. Điều trị kịp thời không chỉ giúp kiểm soát tiến trình thoái hóa mà còn giúp người bệnh duy trì được sự linh hoạt, thoải mái trong các hoạt động hằng ngày.

Phòng khám Vietlife là một trong những địa chỉ uy tín trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Với đội ngũ PGS, TS, BS đầu ngành trong lĩnh vực thần kinh đã điều trị thành công cho hàng nghìn bệnh nhân gặp phải các tình trạng đau đầu do các bệnh lý thần kinh, cột sống, cơ xương khớp,…giúp người bệnh duy trì sức khoẻ và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Đặt lịch khám ngay để được thăm khám trực tiếp bởi các bác sĩ chuyên khoa hàng đầu tại Phòng khám Vietlife. Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.