Thuốc kháng viêm không steroid là gì? Đối tượng cần sử dụng

Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) trong điều trị ngày càng phổ biến trong điều trị các bệnh lý cơ xương khớp. Theo thống kê của Singh G, có hơn 30 triệu người trên toàn thế giới sử dụng thuốc kháng viêm không steroid mỗi ngày. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ đối tượng, tác dụng phụ và những điều cần lưu ý khi sử dụng NSAID

Mục Lục

Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) là gì?

Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) là loại thuốc có tác dụng giảm đau và chống viêm, có thể có hoặc không có tác dụng hạ sốt, và không chứa steroid trong thành phần cấu tạo. Chúng khác biệt với nhóm thuốc kháng viêm corticosteroid, loại có tác dụng phụ giữ muối và nước.

Các loại thuốc kháng viêm không steroid phổ biến

Aspirin

Aspirin là một loại thuốc có tác dụng hạ sốt, giảm đau, kháng viêm và ngăn ngừa kết tập tiểu cầu. Tuy nhiên, nếu không sử dụng đúng cách, thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ như đau, viêm loét, hoặc xuất huyết dạ dày. Do đó, hiện nay aspirin ít được sử dụng hơn. Bác sĩ thường chỉ định aspirin liều thấp để hỗ trợ chống đông máu ở những bệnh nhân có nguy cơ về tim mạch.

Ibuprofen

So với aspirin, ibuprofen có khả năng giảm đau mạnh hơn. Tuy nhiên, khi sử dụng, ibuprofen có thể gây ra các tác dụng phụ như rối loạn tạo máu và kích ứng đường tiêu hóa.

Diclofenac

Diclofenac được đánh giá là có hiệu quả giảm đau cao hơn aspirin. Tuy nhiên, thuốc này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng hơn, đặc biệt là các vấn đề về đường tiêu hóa như viêm loét, xuất huyết dạ dày và thiếu máu.

Các loại thuốc khác thuộc nhóm NSAID như naproxen, ketoprofen cũng có tác dụng tương tự và có thể gây ra các tác dụng phụ như những loại thuốc đã nêu trên.

Các NSAID có khả năng ức chế enzyme COX-2 bao gồm:

Meloxicam: Thường được dùng cho các bệnh nhân bị thoái hóa khớp, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp dạng thấp để giảm đau. So với các loại thuốc NSAID khác, meloxicam thường ít gây tác dụng phụ lên hệ tim mạch và đường tiêu hóa.
Các hoạt chất khác: Celecoxib, rofecoxib, và valdecoxib có tác dụng tương tự meloxicam. Tuy nhiên, rofecoxib và valdecoxib đã bị rút khỏi thị trường vào các năm 2004 và 2005 do lo ngại về an toàn.

Cơ chế tác dụng của thuốc kháng viêm không steroid

Thuốc kháng viêm không chứa steroid (NSAID) có tác dụng giảm đau, chống viêm, hạ sốt, và ngăn ngừa kết tập tiểu cầu. Mức độ biểu hiện của các tác dụng này khác nhau tùy thuộc vào từng loại thuốc. Cơ chế hoạt động của chúng bao gồm:

Hạ sốt: Thuốc giúp hạ thân nhiệt bằng cách tăng quá trình thải nhiệt và lập lại cân bằng cho trung tâm nhiệt ở vùng dưới đồi.
Giảm đau: NSAID ức chế tổng hợp PGF2 alpha, giảm độ nhạy cảm của các đầu dây thần kinh cảm giác đối với các chất gây đau như histamin và serotonin. Điều này giúp giảm đau trong các trường hợp đau nhẹ đến vừa như đau răng, đau đầu, và đau khớp. Tuy nhiên, NSAID không có tác dụng giảm đau mạnh như các thuốc giảm đau nhóm opioid (như morphin).
Chống viêm: Thuốc ức chế tổng hợp prostaglandin bằng cách ức chế enzym cyclooxygenase. Đồng thời, NSAID cũng ức chế hoạt động của các kinin, các chất trung gian trong phản ứng viêm. Thuốc còn giúp ổn định màng lysosome của đại thực bào, ngăn chặn giải phóng các enzym tiêu thể và ion superoxyd, từ đó giảm quá trình viêm.
Chống kết tập tiểu cầu và ngăn ngừa đông máu: Thuốc tác động bằng cách ức chế enzym thromboxan synthetase, làm giảm sản xuất thromboxan A2, một chất thúc đẩy sự kết tập tiểu cầu

Đối tượng sử dụng thuốc kháng viêm không steroid

Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) thường được sử dụng trong các trường hợp như:

Người bị viêm khớp, bao gồm viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp phản ứng…
Những người gặp phải tình trạng thoái hóa khớp, thoái hóa cột sống, đau vai gáy, đau thần kinh tọa,…
Người mắc các bệnh lý phần mềm do thấp như viêm khớp vai, viêm lồi cầu xương cánh tay, hội chứng De Quervain và hội chứng đường hầm cổ tay.
Bệnh nhân có các vấn đề liên quan đến xương khớp có thể được chỉ định dùng NSAID.

Tác dụng phụ của thuốc kháng viêm không steroid

Thuốc có thể gây ra các phản ứng dị ứng như nổi mẩn da, mề đay, và khó thở.

Việc sử dụng lâu dài các thuốc kháng viêm không chứa steroid có thể dẫn đến loét hoặc xuất huyết đường tiêu hóa, viêm thận kẽ cấp, hoặc suy thận.

Do tác dụng ức chế kết tập tiểu cầu, thuốc có thể gây độc tế bào, giảm số lượng bạch cầu, suy tủy xương và gây rối loạn đông máu.

Thuốc NSAID ức chế chọn lọc COX-2 như celecoxib thường ít gây tác dụng phụ trên dạ dày và thận, nhưng có thể làm tăng nguy cơ các biến cố tim mạch, đặc biệt ở những người có tiền sử bệnh tim mạch như bệnh mạch vành hoặc tăng huyết áp.

Việc dùng thuốc quá liều hoặc không đúng liều lượng có thể gây ra các tác dụng phụ như ù tai, điếc, say thuốc, rối loạn máu, mất chức năng gan, và viêm loét dạ dày-tá tràng.

Quan trọng là không nên kết hợp các thuốc kháng viêm không steroid với nhau, vì điều này không tăng hiệu quả điều trị mà chỉ làm tăng nguy cơ tác dụng phụ.

Chống chỉ định của thuốc kháng viêm không chứa steroid

Thuốc chống chỉ định tuyệt đối cho các đối tượng sau:

Bệnh nhân mắc bệnh lý chảy máu không kiểm soát được
Người có tiền sử dị ứng với thành phần của thuốc
Những người bị loét dạ dày
Bệnh nhân suy gan nặng
Người bị suy thận
Phụ nữ mang thai trong ba tháng đầu hoặc ba tháng cuối, cũng như phụ nữ đang cho con bú

Người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Không được tự ý tăng liều hoặc dùng vượt quá liều tối đa.

Các loại NSAID thông thường không cần kê đơn chỉ nên dùng trong thời gian ngắn theo liều lượng được khuyến nghị. Nếu triệu chứng vẫn không thuyên giảm sau khi sử dụng thuốc, người bệnh cần đến các cơ sở y tế để kiểm tra.

Phòng khám Vietlife là một trong những địa chỉ uy tín trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Với đội ngũ PGS, TS, BS đầu ngành trong lĩnh vực thần kinh đã điều trị thành công cho hàng nghìn bệnh nhân gặp phải các tình trạng đau đầu do các bệnh lý thần kinh, cột sống, cơ xương khớp,…giúp người bệnh duy trì sức khoẻ và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Đặt lịch khám ngay để được thăm khám trực tiếp bởi các bác sĩ chuyên khoa hàng đầu tại Phòng khám Vietlife. Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.