Thoát vị đĩa đệm là tình trạng phổ biến gây đau đớn và hạn chế vận động, đặc biệt ở vùng lưng và cổ. Việc điều trị thoát vị đĩa đệm hiệu quả không chỉ giúp giảm đau nhanh chóng mà còn ngăn ngừa biến chứng lâu dài. Vậy chữa thoát vị đĩa đệm hiệu quả như thế nào? Tìm hiểu các phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm an toàn, giảm đau nhanh chóng, và ngăn ngừa biến chứng.
Thoát vị đĩa đệm là gì?
Thoát vị đĩa đệm là tình trạng xảy ra khi một phần của đĩa đệm trong cột sống bị trượt ra ngoài vị trí bình thường. Đĩa đệm là những “đệm” cao su nằm giữa các đốt sống, giúp giảm xóc và tạo độ linh hoạt cho cột sống. Mỗi đĩa đệm có cấu tạo gồm hai phần chính: phần nhân mềm, dạng thạch được gọi là nhân nhầy (nucleus pulposus), và lớp vỏ bên ngoài chắc chắn hơn được gọi là vòng sợi (annulus fibrosus).
Thoát vị đĩa đệm xảy ra khi nhân nhầy bên trong đĩa đệm thoát ra ngoài qua một vết rách hoặc điểm yếu trên lớp vòng sợi. Điều này dẫn đến việc phần nhân nhầy lồi ra khỏi vị trí bình thường, chèn ép lên các dây thần kinh xung quanh. Tình trạng này có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cột sống, nhưng thường gặp nhất là ở vùng lưng dưới.
Khi đĩa đệm bị thoát vị, nó có thể gây ra các triệu chứng như đau nhức, tê bì hoặc yếu cơ ở cánh tay hoặc chân, tùy thuộc vào vị trí thoát vị. Tuy nhiên, nhiều người có thể bị thoát vị đĩa đệm mà không gặp phải triệu chứng nào rõ ràng. Đối với những người có triệu chứng, tình trạng này thường cải thiện dần theo thời gian mà không cần phẫu thuật.
Triệu chứng thoát vị đĩa đệm
Thoát vị đĩa đệm thường xảy ra ở vùng lưng dưới, nhưng cũng có thể xuất hiện ở vùng cổ. Các triệu chứng phụ thuộc vào vị trí đĩa đệm bị thoát vị và mức độ chèn ép lên dây thần kinh. Thoát vị đĩa đệm thường ảnh hưởng đến một bên của cơ thể và gây ra các triệu chứng như:
- Đau tay hoặc chân: Nếu thoát vị đĩa đệm ở vùng lưng dưới, người bệnh có thể cảm thấy đau lan từ lưng xuống mông, đùi, bắp chân, và thậm chí là bàn chân. Nếu thoát vị ở vùng cổ, cơn đau thường tập trung ở vai và cánh tay, có thể lan xuống cánh tay hoặc chân khi ho, hắt hơi, hoặc thay đổi tư thế. Cơn đau thường có cảm giác như bị đốt nóng hoặc sắc nhọn.
- Tê bì hoặc ngứa ran: Những người bị thoát vị đĩa đệm thường gặp tình trạng tê hoặc ngứa ran lan dọc theo vùng cơ thể nơi dây thần kinh bị ảnh hưởng.
- Yếu cơ: Các cơ được điều khiển bởi dây thần kinh bị ảnh hưởng có thể trở nên yếu đi, làm giảm khả năng nâng hoặc cầm nắm vật nặng, đồng thời có thể gây ra hiện tượng dễ bị vấp ngã.
Thoát vị đĩa đệm có thể xuất hiện mà không có triệu chứng rõ ràng và chỉ được phát hiện khi chụp hình ảnh cột sống.
Thoát vị đĩa đệm có nguy hiểm không?
Thoát vị đĩa đệm có thể trở nên nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Khi đĩa đệm thoát vị gây chèn ép lên các dây thần kinh hoặc tủy sống, người bệnh có thể gặp phải các biến chứng nghiêm trọng như đau nhức dữ dội, mất cảm giác, yếu cơ hoặc thậm chí mất khả năng vận động. Đặc biệt, thoát vị đĩa đệm ở vùng thắt lưng có thể ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan nội tạng. Vì vậy, việc thăm khám và điều trị sớm là rất quan trọng để tránh những hậu quả không mong muốn này.
Các phương pháp chữa thoát vị đĩa đệm hiệu quả
Điều trị thoát vị đĩa đệm bao gồm nhiều phương pháp khác nhau, từ điều trị nội khoa, vật lý trị liệu cho đến phẫu thuật. Lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và phản ứng của người bệnh với các phương pháp điều trị ban đầu.
Điều trị nội khoa
Điều trị nội khoa thường là bước đầu tiên trong quá trình chữa thoát vị đĩa đệm. Các loại thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen hoặc naproxen giúp giảm viêm và đau. Nếu tình trạng nặng hơn, bác sĩ có thể kê thuốc giãn cơ hoặc thuốc giảm đau mạnh hơn như corticosteroid để giảm sưng viêm và giảm áp lực lên dây thần kinh bị chèn ép.
Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu là phương pháp phổ biến để tăng cường sự linh hoạt của cột sống và cơ bắp xung quanh, giảm áp lực lên đĩa đệm bị tổn thương. Các bài tập vật lý trị liệu bao gồm các bài tập giãn cơ, tăng cường cơ lưng và các bài tập cải thiện tư thế, giúp giảm đau và ngăn ngừa tái phát.
Sử dụng đai
Đai hỗ trợ lưng là công cụ hữu ích trong việc điều trị thoát vị đĩa đệm, đặc biệt là khi cơn đau trở nên nghiêm trọng. Đai giúp cố định và giảm bớt áp lực lên đĩa đệm, cho phép người bệnh thực hiện các hoạt động hàng ngày mà không gây thêm tổn thương.
Tiêm phong bế thoát vị đĩa đệm
Tiêm phong bế là phương pháp tiêm trực tiếp hỗn hợp thuốc chống viêm vào vùng bị đau để giảm sưng và đau do thoát vị đĩa đệm. Phương pháp này giúp giảm đau nhanh chóng, giúp người bệnh có thể tham gia vào các hoạt động khác trong quá trình điều trị, như vật lý trị liệu. Tuy nhiên, tiêm phong bế thường chỉ áp dụng khi các phương pháp nội khoa khác không đạt hiệu quả.
Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm
Khi các phương pháp điều trị bảo tồn không mang lại kết quả sau khoảng 6-8 tuần, hoặc khi người bệnh gặp phải các triệu chứng nghiêm trọng như mất cảm giác, yếu cơ, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật. Phẫu thuật thường được thực hiện để loại bỏ phần đĩa đệm bị thoát vị hoặc giải phóng áp lực lên dây thần kinh bị chèn ép. Đây là phương pháp điều trị cuối cùng và có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh, nhưng cũng đi kèm với các rủi ro nhất định.
Yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị
Yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị thoát vị đĩa đệm rất đa dạng và cần được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo quá trình phục hồi tốt nhất. Các yếu tố này bao gồm:
- Tuổi tác và sức khỏe tổng quát của bệnh nhân: Người trẻ hoặc có thể trạng tốt thường phục hồi nhanh hơn so với người lớn tuổi hoặc có bệnh lý nền.
- Tình trạng thoát vị đĩa đệm: Mức độ nặng, vị trí thoát vị ảnh hưởng đến phương pháp điều trị và thời gian hồi phục.
- Sự tuân thủ phác đồ điều trị: Việc tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, từ việc dùng thuốc đến tập luyện và vật lý trị liệu, giúp nâng cao hiệu quả điều trị và giảm nguy cơ tái phát.
Câu hỏi liên quan đến chữa thoát vị đĩa đệm hiệu quả
Thoát vị đĩa đệm có nên đi bộ không?
Đi bộ là một hoạt động thể dục nhẹ nhàng giúp duy trì sự linh hoạt của cột sống và hỗ trợ lưu thông máu. Tuy nhiên, người bị thoát vị đĩa đệm cần tránh các hoạt động đi bộ quá mức hoặc trên địa hình không bằng phẳng để tránh gây áp lực lên đĩa đệm. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu chế độ đi bộ sẽ giúp bạn tập luyện đúng cách và an toàn.
Thoát vị đĩa đệm có tập yoga được không?
Yoga có thể giúp tăng cường sự linh hoạt và sức mạnh cho cơ bắp quanh cột sống, hỗ trợ giảm đau và cải thiện tình trạng thoát vị đĩa đệm. Tuy nhiên, cần lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng, tránh các động tác cúi, gập hoặc vặn xoắn quá mức. Tốt nhất, nên tập luyện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia yoga hoặc huấn luyện viên có kinh nghiệm.
Thoát vị đĩa đệm kiêng ăn gì?
Người bị thoát vị đĩa đệm nên hạn chế thực phẩm gây viêm và tăng cân, như đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, và thức ăn nhanh. Thay vào đó, ưu tiên bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D, và omega-3 như cá hồi, rau xanh và các loại hạt để hỗ trợ xương khớp và giảm viêm nhiễm.
Phòng khám Vietlife là một trong những địa chỉ uy tín trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Với đội ngũ PGS, TS, BS đầu ngành trong lĩnh vực thần kinh đã điều trị thành công cho hàng nghìn bệnh nhân gặp phải các tình trạng đau đầu do các bệnh lý thần kinh, cột sống, cơ xương khớp,…giúp người bệnh duy trì sức khoẻ và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Đặt lịch khám ngay để được thăm khám trực tiếp bởi các bác sĩ chuyên khoa hàng đầu tại Phòng khám Vietlife. Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.
Tư vấn chuyên môn bài viết
THS. BS CKII VÕ CHÂU DUYÊN